Ken je iemand die niet kan ontspannen zolang er een bord in de gootsteen staat of een voorwerp niet op zijn plaats ligt in huis? Of misschien ben jij die persoon?
De behoefte om het huis altijd netjes te houden lijkt misschien gewoon een persoonlijkheidstrek, maar de wetenschap toont aan dat er neurologische en psychologische redenen achter dit gedrag schuilgaan.
1. De impact van rommel op de hersenen
Studies geven aan dat wanorde in de omgeving stress en angst kan veroorzaken. Dit komt doordat het menselijk brein op zoek is naar patronen en voorspelbaarheid. Wanneer een ruimte rommelig is, ontstaat er een overvloed aan visuele prikkels, wat het brein kan overbelasten en het moeilijker maakt om zich te concentreren.
Een studie van de Princeton University toonde aan dat een rommelige omgeving het vermogen van de hersenen om informatie te verwerken en gefocust te blijven belemmert. Dit verklaart waarom sommige mensen zich mentaal moe of geïrriteerd voelen wanneer ze worden omringd door rommel.
2. Persoonlijkheid en organisatie
De behoefte om alles op zijn plaats te houden kan verband houden met persoonlijkheidstrekken. Mensen met een hoog niveau van consciëntieusheid – een van de vijf grote persoonlijkheidstrekken – hebben de neiging om georganiseerder te zijn en zich ongemakkelijk te voelen in rommelige omgevingen. Deze eigenschap wordt ook geassocieerd met discipline, planning en een gevoel van controle over het leven.
Bovendien toonde een studie, gepubliceerd in het tijdschrift *Personality and Social Psychology Bulletin*, aan dat mensen die hun huis beschrijven als “rommelig” of “ongeorganiseerd” hogere niveaus van cortisol, het stresshormoon, vertonen. Daarentegen meldden degenen die in opgeruimde ruimtes wonen zich meer ontspannen en in controle te voelen.
3. De link met mentaal welzijn
Het huis georganiseerd houden kan ook een vorm van emotionele zelfregulatie zijn. Veel mensen vinden troost en stressverlichting in het organiseren en schoonmaken van hun omgeving, omdat dit een onmiddellijk gevoel van voldoening en controle geeft.
Studies suggereren dat opruimen het beloningssysteem van de hersenen kan activeren, waardoor dopamine vrijkomt, de neurotransmitter die verantwoordelijk is voor het gevoel van plezier. Daarom ervaren sommige mensen een gevoel van voldoening en welzijn wanneer ze een schone en geordende ruimte zien.
4. De rol van cultuur en opvoeding
Culturele factoren en opvoeding beïnvloeden dit gedrag ook. Mensen die zijn opgegroeid in zeer georganiseerde huishoudens kunnen netheid associëren met een gevoel van veiligheid en comfort. Bovendien kunnen sociale normen en verwachtingen over orde en hygiëne de behoefte versterken om het huis altijd netjes te houden.
De wetenschap toont aan dat de behoefte aan organisatie niet alleen een kwestie van smaak is, maar een weerspiegeling is van de werking van de hersenen, persoonlijkheid en emotioneel welzijn. Voor sommige mensen is een opgeruimde omgeving niet alleen een voorkeur, maar een noodzaak om mentale helderheid te behouden en stress te verminderen.
En jij, voel jij je beter in een georganiseerde ruimte of vind je dat een beetje rommel geen kwaad kan?
Deze inhoud is gecreëerd met behulp van AI en herzien door de redactie.
